“Krijgen wij nu ook oorlog?”

In de vierdeklas ben ik bezig met het afronden van Criminaliteit en rechtsstaat. Ondanks een steeds minder gemotiveerde klas, probeer ik de uitgangspunten van ons strafrecht op een interessante manier toch nog een beetje in hun hoofden te krijgen. Gelukkig spreekt moord altijd tot de verbeelding en wensen de meeste in de klas iedere verdachte van een beetje misdrijf, een eenzame opsluiting voor minstens 30 jaar toe.

Tijdens het onderwijsleergesprek, of eigenlijk meer een monoloog over het waarom we rekening houden met de persoonlijke kenmerken van de dader, gaan er toch twee vingers de lucht in. De eerste vinger “meneer, mag ik mijn flesje vullen” stelt me toch enigszins teleur. Ik blijf hoopvol voor die andere vinger. En alsof ze de teleurstelling van de vorige vinger aan mijn gezicht kon afzien, kondigde ze al aan dat ze het toch even over iets anders wilde hebben.

“Krijgen wij nu ook oorlog?”

En ondanks dat ik me dit soort vragen wel had bedacht. Viel ik toch stil en zocht ik naar het antwoord. Want wat is het goede antwoord? Nee! Natuurlijk komt er geen oorlog, dit is toch Europa? Weet ik dat eigenlijk nog wel zo zeker? Nee! Ik weet het niet. Ik heb geen antwoord. Wat weet ik nu van oorlog? Waar is de syllabus van oorlog? Kunnen we dit ook niet terugbrengen tot een rijtje kenmerken? Als een soort kaartenbak schieten mijn hersens door de mogelijke antwoorden en tegelijkertijd werd het ook een bewustwordingsmoment.

Een enkele maand geleden, had ik het bij Politiek en beleid nog met ze over “nooit meer oorlog”! Al 77 jaar vrede dankzij de Europese Unie. Toen vertelde ik nog over die continue strijd tussen Frankrijk en Duitsland, totdat we ze economisch afhankelijk van elkaar maakte. Het recept voor vrede en tegen oorlog. Ik hoef het hier niet uit te leggen. We hebben het allemaal gelezen in dat dikke kleine boekje “De nieuwste geschiedenis”.

Ik ben zelf van 1989, zeg maar het einde van die nieuwste geschiedenis. Ik heb de val van de muur nog meegemaakt. Ik was 6 maanden. Oorlog? Niet hier! Oorlog is iets van het Midden-Oosten, daar houden we oorlog om de olie. De economische voordelen. Net als ieder ander, was ik zelfverzekerd naïef over deze hele situatie. Oorlogsdreiging? Wat weet ik er nu van?

Het duurde even voordat ik een eerlijk antwoord had. Mijn antwoord? “Ik hoop van niet.”

Deze column verscheen eerder in het vakblad maatschappij & politiek.