Lesbrief: Kan humor te ver gaan?

Wie een beetje oplet in de media zal merken dat er (in ieder geval binnen het medialandschap) sprake is van verharding en polarisatie. De termen links en rechts lijken hun oorspronkelijke politieke betekenis en gelaagdheid te verliezen en worden schijnbaar beperkt tot de sociaal-culturele dimensie. Afhankelijk van welk platform je bezoekt blijken linkse mensen ‘gutmenschen en deugers’ die wegkijken voor de nadelige gevolgen van migratie en islamisering en zijn rechtse mensen kennelijk racisten/fascisten in de dop die op ieder moment de democratie en rechtsstaat de doodsteek kunnen geven. Dat de werkelijkheid ongetwijfeld genuanceerder en meer complex is dan deze tamelijk extreme links-rechts tegenstelling lijkt er niet toe te doen.

Deze ‘cultuurstrijd’ is op het hele wereldpodium terug te zien. Aan de ene kant zie je sterke progressieve bewegingen (Denk aan de #metoo-beweging en de toenemende roep om inclusiviteit), en aan de andere kant is er duidelijk een rechts-conservatieve stroom aanwezig (de verkiezing van Donald Trump).

Ergens in het midden van dit gespannen politieke wereldtoneel heeft komedie nog steeds een functie te vervullen. Een belangrijke functie zelfs naar mijn idee. Maar ook komedie is zoekende. Wanneer er zoveel spanningen zijn en grote groepen zich zo defensief terugtrekken in hun eigen gelijk, kan men dan nog wel tegen een stevige grap? De islam was al een hele tijd een onderwerp waar humoristen mee aan het worstelen waren, maar hoe zit het inmiddels met de rest? Kunnen een Jesse Klaver, Thierry Baudet, Donald Trump of Justin Trudeau nog wel een beetje te kakken worden gezet zonder dat je door hun aanhang geslacht wordt op het digitale strijdtoneel? Of, mag je groepen die als ‘kwetsbaar’ worden beschouwd nog wel te grazen nemen? Ze zijn immers zo hard aan het strijden voor emancipatie en erkenning.

De Amerikaanse comedian Dave Chappelle is zich bewust van deze spanningen en weet dat hij ook onder een vergrootglas ligt. Hij kiest er in zijn recente show “Sticks & Stones” op Netflix duidelijk voor om de tendens van politieke correctheid (lees: sparen van kwetsbare groepen) te lijf te gaan. Hij kiest ervoor om juist alle grappen te maken die eigenlijk niet kunnen over alle groepen waar dat eigenlijk niet over mag. Thans, volgens een significant deel van de bevolking dan.

De reacties waren niet mals en ophef alom. Vraag is… gaat Dave Chapelle te ver? Zijn er grenzen aan humor? Wanneer je bespot wordt door een comedian, hoor je er dan juist bij of word je juist buitenspel gezet?

En, hoe zullen onze leerlingen daarover denken? Daarom een lesbrief over Dave Chappelles laatste Netflix special: Sticks & Stones

Lesbrief: Dave Chappelle Sticks & Stones

Dit is een gastbijdrage van Hertzen Hokwerda. Hertzen zoekt graag naar (ophef veroorzakende) actualiteiten die mogelijkheden bieden om in de lessen een brug te slaan tussen de theorie van maatschappijleer en de leefwereld van de leerling. Een beetje schuren, een beetje ongemakkelijk, het mag wringen in zijn lessen. Probeert daarom ook, soms ronduit krampachtig, enigszins op de hoogte te blijven van wat er speelt in de wereld van jongeren. Van muziek, films, games en series tot het reilen en zeilen binnen de digitale werkelijkheid van de tiener.